Ik las laatst de dagboeken van Joseph Goebbels, minister van propaganda in het Derde Rijk. Hij had een wandeling door Berlijn gemaakt. De man verbaasde zich dat hij op straat niet werd uitgejouwd. Oké, het was 1934 en hij werd vergezeld door een groepje SS-ers. Toch was hij verbaasd.

Tussen Berlijn en de Nazi’s is het nooit dikke liefde geweest. Bij de verkiezingen won de NSDAP maar een schijntje van de stemmen; vergeleken met de rest van het land. Dat kwam onder meer door de Jodenhaat van de NSDAP. In Berlijn woonden veel Joden en dus was die angst geen thema. Vooral in delen van Duitsland waar geen Joden woonden, woekerde het antisemitisme.

Toch de Nazi’s aan het Oostfront verloren en terug gedreven werden, vochten ze de ballen uit hun broek. Ze wisten hoe zij in de SU te keer waren gegaan. Dat wilden ze hun vrouwen en kinderen besparen. Ondertussen werd Berlijn kapot gebombardeerd. Daarna kwam het Rode Leger langs, vernietigde de stad en gaf zich over aan gruwelijke massa-verkrachtingen.

Berlijn heeft veel geleden, vooral de vrouwen. En dat ondanks het feit dat ze niets aan de opkomst van de Nazi’s hebben gedaan.

Overigens na de oorlog liepen veteranen van het Oostfront door het desolate en verwoest Berlijn en constateerden: ‘Die Russen zijn aardig geweest’. Kan je nagaan hoe erg ze aan het Oostfront te keer gingen.